Çinli astronotlar, dönüş kapsüllerinin görüş penceresinde tespit edilen çatlaklar nedeniyle beklenmedik bir endişe yaşadı. Çin İnsanlı Uzay Ajansı’nın doğruladığı bu durum, uzay güvenliği açısından kritik bir sorun olan yörüngedeki enkaz tehdidini yeniden gündeme taşıdı.

Çatlakların kaynağının büyük olasılıkla uzay enkazından kaynaklanan dış darbe olduğu belirtiliyor. Uzay enkazı, roket parçalarından işlevsiz uydulara kadar uzanan geniş bir kategoriye sahip ve bu nesneler yörüngede saatte on binlerce kilometre hızla ilerleyebiliyor. Bu nedenle, milimetre seviyesindeki bir parçanın bile uzay araçlarına ciddi hasar verme potansiyeli bulunuyor. Astronotların güvenliği açısından böylesine küçük bir çarpmanın bile önemli sonuçlar doğurabilmesi, uzay operasyonlarının ne kadar hassas yürütülmesi gerektiğini açıkça ortaya koyuyor.

Uzay enkazının artan risklerine dair önemli bir uyarı

Shenzhou-20 dönüş kapsülündeki bu tespit, Çin'in geri dönüş programında zorunlu bir değişikliğe yol açtı. Ajans, kapsülün güvenli yolculuk için gerekli kriterleri karşılamadığını ve bu nedenle yörüngede kalmaya devam edeceğini açıkladı. Bu karar, güvenlik protokollerinin ne kadar titizlikle uygulandığını gösterirken aynı zamanda yörüngedeki risklerin giderek arttığını da vurguluyor. Yine de astronotların alternatif bir araç olan Shenzhou-21 ile Dünya’ya güvenli biçimde geri dönmesi, operasyonun başarıyla tamamlanmasını sağladı.

Shenzhou-21’in ekibi, İç Moğolistan Özerk Bölgesi’ne sorunsuz bir iniş gerçekleştirerek uzay ajansına derin bir nefes aldırdı. Görev, 31 Ekim’de Tiangong Uzay İstasyonu’na yapılan fırlatma ile başlamış ve planlandığı gibi sonuçlanmıştı. Çin İnsanlı Uzay Ajansı, yaşanan bu beklenmedik olayın ardından bir sonraki görev olan Shenzhou-22’nin uygun bir tarihte gerçekleştirileceğini duyurdu.

Uzay enkazı sorunu yalnızca Çin’e özgü bir tehdit değil. Uluslararası Uzay İstasyonu da dahil olmak üzere pek çok araç, yörüngedeki enkazdan kaçınmak için sık sık manevralar yapmak zorunda kalıyor. Artan uydu sayısı, ticari uzay girişimlerinin yükselişi ve devletler arası rekabet, yörüngedeki nesne yoğunluğunun daha da artmasına neden oluyor. Uzmanlar, yeni çözümler geliştirilmezse bu durumun gelecekte operasyonları daha da karmaşık hale getireceğini düşünüyor.

Öte yandan, bazı ülkelerin gerçekleştirdiği uydu karşıtı silah testleri de sorunu derinleştiriyor. Georgia Teknoloji Enstitüsü’nden Lincoln Hines, Çin’in uzay aracının enkaz çarpmasına maruz kalmasını ironik olarak nitelendirerek, 2007 yılında Çin’in bir meteoroloji uydusunu imha ettiği testin bugüne kadar binlerce enkaz parçası ürettiğini hatırlatıyor. Hines’a göre bu test, tarihin en büyük yörünge enkazı olaylarından biri olarak kayıtlara geçti ve etkileri hâlâ sürüyor.

kaynak: donanimhaber.com